Những thay đổi ở phụ nữ sau khi sinh

30/05/2023 (06:05:34)

Mang thai là thời điểm thay đổi rất lớn đối với cơ thể của phụ nữ. Nhưng những thay đổi này sẽ không dừng lại sau khi sinh con.

Giai đoạn phục hồi sau sinh rất quan trọng nên cần chăm sóc sức khỏe thật tốt để tránh các biến chứng. Ảnh: The-message.

Trong thời gian sau sinh, tùy theo điều kiện của từng người như sinh thường hay sinh mổ, sinh dễ hay khó và các yếu tố cá nhân khác, phụ nữ có những thay đổi về thể chất, cảm xúc.

Giai đoạn phục hồi sau sinh rất quan trọng nên cần chăm sóc sức khỏe thật tốt để tránh các biến chứng.

Thay đổi về thể chất

Thay đổi vòng một: Sau sinh, vòng một có thể sẽ sưng, đau và căng sữa, đôi khi khiến bạn cảm thấy tức ngực, khó chịu. Những khối tròn với nhiều kích thước khác nhau, chạm vào rất cứng và đau sau khi đã xuống sữa.

Đau lưng: Do thay đổi nội tiết tố thai kỳ, tư thế khi mang thai, chăm sóc bé, phụ nữ có cảm giác đau lưng, đau khu trú tại chỗ hay lan xuống chân.

Bệnh trĩ: Do sự thay đổi nội tiết tố, táo bón thai kỳ và thai phát triển lớn, quá trình chuyển dạ phải rặn để sinh gây nên các búi trĩ vùng hậu môn trực tràng.

Rụng tóc: Nồng độ estrogen tăng cao trong thai kỳ khiến cho tóc của mẹ bầu mọc nhiều hơn, đồng thời ít rụng. Sau sinh, mức estrogen giảm mạnh và rất nhiều nang tóc không hoạt động nữa khiến cho tóc rụng. Đây cũng có thể là dấu hiệu bị thiếu máu hoặc viêm tuyến giáp sau sinh cần được chẩn đoán sớm.

Rạn da: Da bị tổn thương do bị kéo căng quá mức và thả lỏng đột ngột. Đó là các đường rãnh dài và hẹp, ban đầu có màu đỏ hoặc tím, sau đó chuyển sang màu trắng, bạc. Vị trí thường bị rạn sau khi sinh là bụng, đùi, ngực, mông. Trong đó, bụng và đùi là hai vị trí phổ biến nhất.

Rất nhiều nguyên nhân dẫn tới rạn da sau sinh. Ảnh: The-message.

Rất nhiều nguyên nhân dẫn tới rạn da sau sinh. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

Tăng cân quá nhanh: Trọng lượng cơ thể tăng quá nhiều và quá nhanh trong thời gian mang thai sẽ làm cho da bị kéo giãn, làm đứt gãy các mô liên kết dưới da. Sau sinh, trọng lượng giảm nhanh gây nên tình trạng rạn da.
Yếu tố di truyền: Nguy cơ rạn da sau sinh sẽ rất cao nếu có mẹ hoặc chị em gái ruột bị rạn da.
Độ tuổi khi mang thai quá cao hoặc quá thấp: Mang thai dưới 20 tuổi hoặc trên 35 tuổi, vùng da vẫn chưa hoàn thiện hoặc đang trong quá trình lão hóa từ đó rạn da dễ xuất hiện hơn.
Da thiếu dưỡng chất: Da thiếu dưỡng chất sẽ yếu, tính đàn hồi thấp, nhanh bị lão hoá. Đặc biệt, với nội tiết tố thay đổi.
Lười vận động: Việc luyện tập thường xuyên và phù hợp thể trạng, thai kỳ cũng bị rạn ít hơn so với người lười luyện tập.

Chảy máu giống như có kinh: Đây là sản dịch từ âm đạo, nó có màu đỏ sau chuyển sang màu nâu và cuối cùng vàng trắng. Sản dịch thường gặp ở tất cả bà mẹ sau sinh dù là sinh thường hay sinh mổ. Sản dịch thường nhiều trong 10 ngày đầu sau sinh và sẽ ít dần trong khoảng 6 tuần rồi hết.

Có các cơn co tử cung: Sau sinh, tử cung sẽ dần thu hẹp về với kích thước và vị trí bình thường nên sẽ gặp phải những cơn đau, cơn gò do co thắt rất khó chịu. Chúng thường xảy ra ở mức độ nhẹ do hormone oxytocin kích thích tử cung dẫn đến các cơn co thắt trong khi cho con bú.

Mệt mỏi, mất sức: Khi sinh, người mẹ cần rất nhiều sức lực nên sau sinh thường mệt mỏi và mất sức.

Đau vùng bụng dưới: Những vết mổ bắt con hoặc khâu âm đạo sau quá trình sinh con đầu tiên dẫn đến tình trạng đau vùng bụng dưới. Cơn đau này có thể được cải thiện một cách tự nhiên theo thời gian.

Tiểu khó: Bàng quang chưa phục hồi tốt nên không đi tiểu được hoặc tiểu khó, tiểu ít.

Táo bón vài ngày đầu sau sinh: Không chỉ trong thời gian mang thai, sau khi sinh, bạn cũng có thể gặp phải vấn đề táo bón.

Ra mồ hôi nhiều, đặc biệt là ban đêm: Cơ thể bắt đầu bài tiết nước dư thừa trong cơ thể được tích lũy từ thời gian mang thai nên sẽ gặp phải tình trạng ra nhiều mồ hôi và đặc biệt là ban đêm. Hiện tượng này sẽ chuyển biến tốt sau sinh khoảng 1-2 tuần.

Thay đổi sức khỏe tinh thần

Những thay đổi về cảm xúc sau khi sinh có thể thất thường.

Vui mừng, buồn chán hoặc cả hai: Người mẹ sẽ thấy rất vui mừng khi chào đón con yêu hoặc tâm trạng buồn lo lan tỏa sau sinh em bé. Mẹ có thể lo lắng vì không biết cách chăm sóc, em bé không như ý về giới tính, cân nặng, vóc dáng sau sinh. Bạn cũng có thể cảm thấy u uất, buồn hoặc vừa mừng vừa lo, tạo cảm giác khó tả về cảm xúc.

Những thay đổi về cảm xúc sau khi sinh có thể thất thường. Ảnh: Autogear.

Trách nhiệm sức khỏe nhân đôi: Đây không chỉ là trách nhiệm với sức khỏe của bản thân mà còn trách nhiệm trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng con. Mẹ vui vẻ, khỏe mạnh thì con mới có thể phát triển tốt.

Thất vọng: Mẹ có thể gặp cảm xúc thất vọng khi không biết cách cho con bú, chăm con, để con bị ốm, con biếng ăn…

Trên đây là những thay đổi về cả thể chất và cảm xúc ở phụ nữ sau sinh và đặc biệt là bà mẹ sinh con lần đầu. Để có thể chăm sóc được bản thân cũng như con yêu luôn khỏe mạnh là cả một quá trình nỗ lực.

Cách phục hồi nhanh sau sinh

Chế độ dinh dưỡng: Ăn uống như bình thường, tăng cường thức ăn giàu đạm và canxi. Bạn nên bổ sung dưỡng chất cho cơ thể như khoáng, vitamin E, A, C và omega 3 (cá hồi, cà rốt, ngũ cốc, hoa quả...)

Vận động, nghỉ ngơi: Bạn có thể cử động tay chân nhẹ nhàng hoặc bước xuống giường tập đi bộ trở lại khi sức khỏe ổn định. Việc vận động, đi bộ ngắn giúp các chức năng bình thường của cơ thể hồi phục nhanh hơn. Nghỉ ngơi hợp lý ngủ đủ giấc tránh căng thẳng, để cơ thể được nghỉ ngơi thoải mái và cơ thể được thư giãn.

Cho con bú: Sau khi sinh, mẹ cần cho con bú ngay càng sớm càng tốt, vì lúc này sữa non có chứa nhiều dinh dưỡng, chất đề kháng nhất cho sự phát triển tốt và tăng cường sự miễn dịch cho trẻ.

Vệ sinh: Bạn nên rửa mặt, súc miệng và chải răng mỗi ngày. Vệ sinh thân thể bằng nước ấm sạch và lau khô người. Sau đó, bạn có thể tắm rửa bình thường.

Tập các bài tập: Ưỡn mông, vặn cột sống giúp giảm đau lưng sau sinh. Các mẹ nên cải thiện tư thế đứng, ngồi, cho con bú.

Xoa bóp vùng bụng sau sinh: Việc này giúp săn chắc da, hạn chế rạn da vùng bụng. Hãy xoa vùng bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ. Thời gian 10-15 phút mỗi ngày giúp cơ bụng săn chắc, tử cung co tốt.

Chườm ấm: Các mẹ có thể chườm ấm vùng bụng bằng muối hột rang hoặc túi chườm thảo dược, giúp cải thiện làn da vùng bụng, săn chắc hơn.

Sau sinh sẽ có thay đổi cơ thể, cảm xúc nhưng bạn sẽ dần hồi phục sau 6 tuần. Phụ nữ được chăm sóc chuyên môn sớm, tốt sẽ mang hiệu quả nhất định trong việc hồi phục sức khỏe sau sinh.

Muốn ăn uống lành mạnh nhưng hay stress công việc? Muốn tập thể dục đều đặn nhưng hay làm việc trễ? Mục Sức khỏe của Zing giới thiệu một số sách để đồng hành cùng bạn từ phòng gym đến đường chạy, từ văn phòng đến bếp ăn. Tuyển tập này sẽ cung cấp thêm nhiều lựa chọn, và bớt đi một số nỗi lo trên hành trình cân bằng cuộc sống hiện đại.