Có gì trong bộ não người say

Nhiều người thích uống đồ có cồn để tận hưởng cảm giác chếnh choáng. Ảnh: Focused.

Đồ uống có cồn là một trong những chất gây nghiện được sử dụng nhiều nhất trên thế giới, Washington Post đưa tin. Hàng triệu đã và đang người tận hưởng cảm giác chếnh choáng nó tạo ra, đặc biệt là trong các cuộc tụ tập vui vẻ.

Trong một nghiên cứu, hơn 700 người đàn ông và phụ nữ uống được chia thành các nhóm gồm 3 người lạ và được hướng dẫn uống trong 36 phút.

Ban đầu, họ không cười nhiều. Nhưng khi họ uống vodka nam việt quất, nét mặt của họ thay đổi. Họ nói cười nhiều hơn. Các nhà nghiên cứu còn gọi khoảnh khắc 3 người lạ cùng cười với nhau là "khoảnh khắc vàng".

Cảm giác say xỉn chếnh choáng có gì thú vị?

Đồ uống có cồn làm suy yếu não bộ

"Đồ uống có cồn giống như bất kỳ chất gây nghiện nào. Nó ảnh hưởng đến não", ông Jodi Gilman, Giáo sư Tâm thần học tại Trường Y, Đại học Harvard kiêm Giám đốc Khoa học thần kinh của Trung tâm thuốc gây nghiện thuộc Bệnh viện Đa khoa Massachusetts cho biết.

Khi nạp đồ uống có cồn vào cơ thể, ethanol trong đó thấm vào các tế bào của cơ thể và não bộ của con người trong vòng vài phút.

"Vẫn còn nhiều điều chúng ta chưa biết về tác động của đồ uống có cồn lên não. Không giống như các loại thuốc khác chỉ ảnh hưởng đến một số vùng não cụ thể, đồ uống có cồn chỉ đơn giản là tác động toàn bộ não bộ. Điều này khiến việc nghiên cứu tác động của đồ uống có cồn vào não trở nên khó khăn", bà Jessica Weafer, nhà tâm lý học tại ĐH Kentucky, cho biết.

Đồ uống có cồn được biết đến rộng rãi là chất gây trầm cảm. Nó thường ngăn chặn hoạt động thần kinh trong não, đồng thời làm ức chế tác dụng của các hóa chất kích thích não, tạo ra tác động kép làm giảm hoạt động của não.

Đồ uống có cồn có thể gây trầm cảm. Ảnh minh họa: Unsplash.

Tuy nhiên, tác động của đồ uống có cồn lên não không đơn giản như vậy.

Như hầu hết người uống rượu có thể biết, rượu có tác dụng hai pha. Khi mới uống với liều lượng thấp, con người cảm thấy bị kích thích để làm nhiều thứ như khiêu vũ hay nói chuyện. Tuy nhiên, sau đó, họ sẽ thấy buồn ngủ. Điều này cho thấy sự lên xuống của tinh thần tỷ lệ thuận với sự cao thấp của nồng độ cồn trong máu

Bộ não say xỉn

Để xem điều gì xảy ra trong bộ não bị say, các nhà nghiên cứu đã cho truyền đồ uống qua cồn qua đường truyền tĩnh mạch cho những người tham gia nghiên cứu trong khi họ nằm bên trong máy quét hình ảnh thần kinh fMRI.

Đồ uống có cồn có thể giảm hoạt động ở vỏ não trước. Đây là bộ phận kiểm soát điều hành hành vi của con người như ngăn con người làm những hành động họ không muốn thực hiện. Việc vỏ não trước bị ức chế hoạt động sẽ khiến con người cảm thấy hưng phấn hơn.

Cảm giác say xỉn cũng giải phóng dopamine và tăng cường hoạt động ở vùng thể vân, khiến con người thấy kích thích.

Đồ uống có cồn cũng ảnh hưởng đến các trung tâm cảm xúc của não. Trong một nghiên cứu, chúng làm giảm phản ứng thần kinh trong hạch hạnh nhân, khiến khuôn mặt giãn ra, trông tích cực hơn.

"Nhờ đó, uống rượu có thể đóng vai trò là 'chất bôi trơn xã hội', khiến mọi người cảm thấy thoải mái hơn trong các dịp xã giao", ông Gilman, người đứng đầu nghiên cứu cho biết.

Theo đó, rượu có thể khiến con người gỡ rào với những người xung quanh. Tuy nhiên, khi được tiêu thụ quá nhiều, rượu cũng có thể dẫn đến đánh nhau hoặc các hành vi không phù hợp.

Bối cảnh xã hội cũng quan trọng

Tác dụng gây say xỉn của đồ uống có cồn không phải chỉ nhờ mỗi dược lý.

"Bộ não sau khi con người nạp đồ có cồn vào sẽ thay đổi đáng kể, tùy thuộc người đó đang ở một mình hay đang ở trong một tình huống xã giao", Sayette nói.

Theo ông, việc ở cạnh nhiều người trong khi thưởng thức đồ có cồn có thể tăng cảm xúc tốt đẹp. Việc sử dụng đồ uống có cồn cũng là cách con người ra tín hiệu cho một người khác rằng họ đang trong trạng thái buông thả.

Con người sẽ phấn chấn hơn khi uống rượu với nhiều người. Ảnh minh họa: Unsplash.

Một nghiên cứu hồi thập niên 1970 cũng chỉ ra rằng một người khi uống rượu một mình dễ xuất hiện các dấu hiệu thay đổi về sinh học như chóng mặt. Tuy nhiên, khi uống rượu với nhiều người, họ lại có cảm giác phấn chấn.

Cách uống rượu có trách nhiệm

Dù nhiều nghiên cứu đã chứng minh không có loại đồ uống có cồn nào có lợi cho sức khỏe và chứng rối loạn sử dụng rượu có thể gây chết người, con người vẫn có thể thỉnh thoảng thưởng thức vài ly.

Ngoài ra, khi ra ngoài uống rượu vào ban đêm, đây là những gì các nhà nghiên cứu khuyến khích mọi người cần làm:

- Có kế hoạch cụ thể về phương tiện di chuyển

- Ăn thức ăn trước và uống nhiều nước để làm chậm quá trình chuyển hóa rượu.

- Biết giới hạn của mình.

Mỗi người có một mức chịu đựng khác nhau. Nói lắp hoặc mất kiểm soát có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn nên uống chậm lại.

- Biết lý do uống rượu.

Nếu uống rượu để làm tê liệt cảm giác tiêu cực hoặc bất chấp hậu quả tiêu cực, đó có thể là dấu hiệu bạn nên nói chuyện với ai đó để được giúp đỡ.

"Bạn hoàn toàn có thể trở thành một người uống rượu có trách nhiệm. Tôi nghĩ rằng nhiều người có thể uống rượu vào những ngày lễ và hoàn toàn ổn", Gilman nói.

Linh Thùy

Sức khỏe (Tin trước)

• Một thập niên chiến đấu bệnh tật của Pele
• Hành trình chiến đấu với bệnh tật của Pele
• 5 xu hướng chăm sóc sức khỏe trong năm 2023
• 5 xu hướng chăm sóc sức khoẻ trong năm 2023
• Tập luyện cả 7 ngày trong tuần để kịp đi du lịch Tết
• Liên tiếp 2 ca nhập viện với phổi đông đặc, nghi di chứng Covid-19
• Bí ẩn hàng thế kỷ việc thai nhi đạp bụng mẹ
• 5 điều cần ưu tiên để cải thiện sức khỏe trong năm 2023
• Truy tìm nguồn gốc sản phẩm 'kem chuyên nám' bị nghi ngờ làm giả
• Nhiều địa phương từ chối nhận vaccine Covid-19