Thiếu hụt xăng dầu ở phía Nam là điều ‘rất đáng tiếc và bất thường’

Lý giải hiện tượng thiếu hụt xăng dầu ở phía Nam

Dành trọn 10 phút giải trình để nói về vấn đề xăng dầu, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết cung ứng xăng dầu được giao cho 7 bộ, ngành, cơ quan chức năng tại 63 tỉnh, thành phố. Do đó, hoạt động quản lý chỉ có thể diễn ra thuận lợi khi có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, nhất là trong bối cảnh thị trường thế giới trong nước dị biệt như vừa qua.

“Để xăng dầu tới tay người dân, không chỉ cần có sự vận hành thông suốt của 34 doanh nghiệp đầu mối, 332 thương nhân phân phối thuộc trách nhiệm cấp phép và quản lý của Bộ mà còn cần vai trò quyết định của 17.000 đại lý, cửa hàng bán lẻ kinh doanh xăng dầu do chính quyền địa phương cấp phép và quản lý”, Bộ trưởng Diên nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, ông đánh giá thị trường xăng dầu trong nước cơ bản ổn định, tổng nguồn không thiếu, giá cả hợp lý và luôn nằm trong nhóm các nước có giá bán lẻ thấp nhất khu vực và thế giới.

Đánh giá về hiện tượng thiếu hàng cục bộ của thương nhân phân phối và cửa hàng bán lẻ ở TP.HCM và các tỉnh phía Nam, ông Diên nói đây là “điều rất đáng tiếc, bất thường”.

Bộ trưởng cho biết ngoài nguyên nhân khách quan từ thế giới như biến động tỷ giá, đứt gãy nguồn cung, khủng hoảng năng lượng, lạm phát tăng cao, còn nguyên nhân chủ quan trong nước do doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khó tiếp cận vốn và bảo lãnh tín dụng của ngân hàng.

Ngoài ra, trong bối cảnh khan hàng, nhiều chi phí phát sinh, định mức lỗi thời nhưng chưa được cập nhật đầy đủ, phản ánh trong công thức tính giá khiến doanh nghiệp càng làm càng lỗ; tình trạng thiên tai bão lũ xảy ra cũng khiến các chuyến tàu, chuyến xe chở xăng dầu cung ứng cho bán lẻ chậm trễ.

“Việc cơ quan chức năng triệt phá thành công một số vụ buôn lậu, làm giả xăng dầu với số lượng lớn cũng ít nhiều ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh xăng dầu”, theo Bộ trưởng Công Thương.

Cuối cùng, ông Diên cho biết TP.HCM và các tỉnh phía Nam có tới 146/332 thương nhân phân phối, chiếm 44% cả nước. Qua khảo sát, ngành công thương thấy nhiều thương nhân ký hợp đồng mua hàng của nhiều doanh nghiệp đầu mối nhưng không thực hiện mua hàng thường xuyên, khiến doanh nghiệp đầu mối không thể chủ động hàng trong kỳ.

"Nền kinh tế nào cũng cần những con sếu đầu đàn"

Đại biểu Nguyễn Như So (Bắc Ninh) đánh giá nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, quy mô khiêm tốn, dễ chịu tổn thương bởi những biển động bên ngoài. Trong khi đó, chi phí logistics của Việt Nam chiếm khoảng 20% GDP - gấp đôi các nước tiên tiến; số doanh nghiệp rời khỏi thị trường trong năm 2022 tăng khoảng 25% so với cùng kỳ.

Đề ra giải pháp, ông So cho rằng cần thay đổi tư duy, phải coi doanh nghiệp là đối tác thay vì đối tượng bị quản lý. Đồng thời, tăng cường chất lượng dịch vụ công và xây dựng thành công Chính phủ điện tử. “Không nhà đầu tư nào muốn đầu tư vào một nơi mà tài sản và trí tuệ của họ không được bảo vệ”, ông So nói, đồng thời đề xuất Chính phủ cần xây dựng chính sách đặc thù, nhất quán về đất đai, tiếp cận nguồn vốn, cải thiện môi trường kinh doanh lành mạnh.

Bên cạnh hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, vị đại biểu góp ý cần hướng tới trung tâm chính sách để đẩy mạnh vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp lớn trong các lĩnh vực có tính nền tảng, then chốt như: Sản xuất công nghiệp, máy móc, thiết bị, sản phẩm y tế, giống cây trồng vật nuôi… Từ đó giúp định hình thị trường, tái cấu trúc ngành và kéo doanh nghiệp vừa, nhỏ tham gia vào chuỗi liên kết mang thương hiệu Việt. “Bất kỳ nền kinh tế nào cũng cần có những con sếu đầu đàn dẫn dắt thì cả đàn sếu mới bay cao, bay xa và bay nhanh đúng hướng”, ông So ví von.

Đề nghị sửa quy định về gói cho vay hỗ trợ lãi suất 2%/năm

Góp ý về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Dũng (Nam Định) nhìn nhận tình hình những tháng cuối năm và năm 2023 còn diễn biến phức tạp.

Về chỉ tiêu tăng chỉ số giá tiêu dùng CPI năm 2023 bình quân khoảng 4,5%, ông Dũng cho biết CPI 9 tháng đầu năm nay tăng 2,73%, nhưng áp lực lạm phát có xu hướng tăng, lạm phát so với cùng kỳ tại thời điểm cuối năm 2022 dự kiến vượt 4%. Điều này gây thách thức đối với nhiệm vụ kiểm soát ngay từ đầu năm 2023.

“Nếu không có giải pháp kịp thời, lạm phát sẽ trở thành rào cản ngược so với tăng trưởng kinh tế. IMF cũng đã khuyến cáo các ngân hàng Trung ương tiếp tục nâng lãi suất để kiểm soát lạm phát”, theo ông Dũng.

Đại biểu tỉnh Nam Định đề nghị cơ quan quản lý xem xét kỹ việc giảm lãi suất cho vay trong thời gian tới. Báo cáo của Chính phủ cho biết mục tiêu này khó có thể thực hiện được do các ngân hàng Trung ương lớn trên thế giới tăng lãi suất nhanh và mạnh, lạm phát trong và ngoài nước tăng, chu kỳ tăng lãi suất và thắt chặt tiền tệ của Fed gây sức ép lớn cho tỷ giá của VNĐ…

Đặc biệt, với gói cho vay hỗ trợ lãi suất 2%/năm của các ngân hàng thương mại, ông Dũng cho biết hiện tỷ lệ giải ngân của gói cho vay này rất thấp so với mục tiêu năm 2022. Vì thế, ông kiến nghị Quốc hội cần sửa đổi quy định này theo hướng không đặt ra quy định về khách hàng có khả năng phục hồi để thuận lợi hơn khi thực hiện gói hỗ trợ 2%/năm.

Đề xuất cơ chế đột phá cho các tổ chức KHCN

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) đề nghị Chính phủ, Quốc hội quan tâm để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, rào cản pháp lý, quy định còn thiếu hoặc chưa phù hợp với thực tiễn trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Theo đó, bà Lan đề xuất Chính phủ mạnh dạn thí điểm một số cơ chế đột phá cho các tổ chức khoa học công nghệ như giao thêm nhiệm vụ, đặt hàng nghiên cứu theo gói kinh phí ít nhất 5 năm để các cơ sở chủ động trong chiến lược nghiên cứu...

Đồng thời, đại biểu dẫn số liệu cho thấy số cán bộ nghiên cứu trên 1 triệu dân ở Việt Nam là 757 người - thấp hơn nhiều so với các nước, trong khi đó, tỷ lệ vốn ngân sách đầu tư cho khoa học công nghệ cũng rất thấp. Vì vậy, bà đề nghị Chính phủ rà soát, quy hoạch lại các viện nghiên cứu, chiến lược đầu tư nghiên cứu trọng tâm trọng điểm. Đồng thời, đặt hàng giao nhiệm vụ cho các tổ chức khoa học công nghệ và tăng đầu tư kinh phí để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khoa học công nghệ.

Đầu tư giao thông kết nối vùng tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia

Về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng khu vực Tây Nguyên, Đại biểu Phạm Đình Thanh (đoàn Kon Tum) đề xuất một số giải pháp. Thứ nhất, ông Thanh đề nghị Quốc hội, Chính phủ khẩn trương chỉ đạo khắc phục những tồn tại, hạn chế liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công; triển khai những chính sách thuộc chương trình phục hồi, phát triển kinh tế xã hội và 3 chương trình mục tiêu quốc gia quan trọng. Đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông kết nối Tây Nguyên - Đông Nam Bộ - duyên hải Miền Trung và vùng tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia.

Đồng thời, vị đại biểu cũng đề xuất chuẩn hóa hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp đồng bộ với quy hoạch sử dụng đất làm cơ sở cho các quy hoạch về sau. Theo ông, Chính phủ và Bộ Công Thương trong quá trình tổng hợp, xây dựng, phê duyệt Quy hoạch điện VIII có sự quan tâm đến đề xuất của các tỉnh Tây Nguyên nhằm tạo thuận lợi cho việc khai thác có hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo của vùng, từng bước đưa đây trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước.

Đề nghị cho tác GPMB thành dự án độc lập với dự án nhóm B

Đại biểu Lê Thị Thanh Lan (Hậu Giang) cho biết cử tri lo lắng, trăn trở về tình trạng sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng, giá thức ăn chăn nuôi, phân bón, bảo vệ thực vật tăng cao trong khi giá một số loại hàng hóa, nông sản không tiêu thụ được. Nếu được thì bán giá thành rất thấp, thậm chí thua lỗ. Từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của nông dân.

"Điệp khúc trên được lặp đi lặp lại nhiều lần, trong khi giải pháp chưa kịp thời. Do đó cần có giải pháp để ổn định đời sống, giảm gánh nặng cho nông dân”, bà Lan nêu kiến nghị.

Vị đại biểu đề nghị Chính phủ có chính sách đầu tư hỗ trợ đặc biệt cho những tỉnh sản xuất nông nghiệp, do tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp, trở thành vựa lúa cung cấp lương thực cho cả nước thì các tỉnh nông nghiệp không thể phát triển lĩnh vực khác. Bà Lan cũng đề nghị Chính phủ quan tâm quy hoạch của tỉnh, của vùng, tập trung nguồn lực sản xuất nông nghiệp… theo chuỗi giá trị, có cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp để người dân có nơi tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy tiêu thụ nông sản, nâng cao giá trị nông nghiệp.

Đề cập thêm về dự án giao thông thường chậm tiến độ, đại biểu cho rằng nguyên nhân cơ bản là tiến độ hỗ trợ tái định cư chậm do phân nhóm dự án thuộc thẩm quyền từng cấp, gây lãng phí. Vì vậy, đại biểu kiến nghị cho tách công tác giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập đối với các dự án nhóm B nhằm thúc đẩy tiến độ nhanh hơn.

Khai thác cát sỏi không bền vững có thể khiến ĐBSCL mất đất

Đề cập đến vấn đề khai thác cát sông tại Đồng bằng sông Cửu Long, đại biểu Trần Văn Sáu (đoàn Đồng Tháp) cho rằng việc khai thác không bền vững đã khiến cho Đồng bằng sông Cửu Long bị sụt lún, lượng trầm tích trên sông sụt giảm. Đặc biệt từ này tới 2025, khu vực này cần hoàn thành 400 km đường cao tốc, do vậy lượng cát san lấp là bài toán khó. Nếu tiếp tục khai thác cát sỏi không bền vững, có thể dẫn đến sạt lở hoặc mất đất.

“Câu chuyện về cát không chỉ là vật liệu xây dựng thông thường mà còn là duy trì lãnh thổ”, ông Sáu nói và đánh giá sạt lở đang bủa vây vùng đồng bằng lớn nhất cả nước cùng triều cường và nước biển dâng do biến đổi khí hậu.

Theo dự báo, nếu toàn bộ thủy điện trên sông Mê Kông được xây dựng và vận hành, lượng trầm tích đổ về có thể giảm 95%. Hiện nay, Đồng bằng sông Cửu Long có 82 công ty được cấp phép khai thác cát với 28 triệu tấn mỗi năm. Tuy nhiên, khối lượng báo cáo và khai thác thực tế rất khó kiểm soát, tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra thường xuyên. Trung bình một máy bơm hút cát trái phép, trong 15 phút đã khai thác được 20 tấn và bán ra với mức giá 4-5 triệu đồng.

“Toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã có 621 điểm sạt lở với 610 km, trong đó có. 147 điểm sạt lở dài 127 km đặc biệt nguy hiểm”, theo lời ông Sáu. Từ thực tế trên , ông Sáu đề xuất các giải pháp quản lý khai thác cát bền vững, đầu tư chống sạt lở đồng thời nghiên cứu vật liệu thay thế cát sông.

Thiếu lao động chất lượng cao khiến năng suất lao động thấp

Làm rõ hơn ý kiến của nhiều đại biểu về chính sách hỗ trợ người nghèo, người yếu thế, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung khẳng định nhiều giải pháp đã được ban hành, trong đó có những chính sách hỗ trợ chưa từng có tiền lệ

Ông khái quát bức tranh chung về thị trường lao động, ông Dung cho hay quy mô lao động đạt 51,9 triệu người, tăng 2,8 triệu người so với cùng kỳ; tỷ lệ lao động tham gia vào thị trường chiếm 68,7%; tỷ lệ thất nghiệp trong quý III đến nay đạt 2,28%, thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ thất nghiệp thấp.

Về công tác giáo dục nghề nghiệp, Bộ trưởng đánh giá số lượng người học nghề tiếp tục tăng lên, kỹ năng nghề được cải thiện, tỷ lệ lao động có việc làm phù hợp tăng, ngày càng nhiều lao động tham gia công tác quản lý doanh nghiệp FDI. Một số lĩnh vực phức tạp, thường đòi hỏi chuyên gia nước ngoài như cơ điện tử, hàn, viễn thông, dầu khí cũng đã được lao động Việt đảm nhận.

Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức còn tồn động như cả nước còn 2,4 triệu hộ nghèo và cận nghèo, chiếm trên 9% số hộ gia đình. Theo tiêu chí mới, đời sống người dân còn khó khăn, lưới an sinh xã hội bao phủ còn thấp, nhất là vấn đề như nhà ở công nhân, các thiết chế văn hóa xã hội dành cho người lao động còn hạn chế.

“Lao động có chứng chỉ bằng cấp còn thấp, chất lượng nhân lực chưa đáp ứng nhu cầu. Chúng ta đang thiếu lao động cục bộ, đặc biệt là lao động chất lượng cao, dẫn đến năng suất lao động thấp”, Bộ trưởng Dung chia sẻ.

Lý do giải ngân đầu tư công chương trình mục tiêu quốc gia chậm trễ

Được mời giải trình làm rõ vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết đề cập đến tiến độ giải ngân đầu tư công chương trình mục tiêu quốc gia chậm trễ.

Theo ông Lềnh, có nhiều nguyên nhân của vấn đề này, trong đó phân khách quan do đây là chương trình mới, địa bàn rộng, đối tượng nhiều, dự án nhỏ lẻ, manh mún. Quy trình thủ tục theo các quy định của pháp luật phức tạp, cần sự phối hợp giữa bộ ngành, địa phương, mất thời gian dài. Ngoài ra, đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc ở địa phương còn hạn chế, lần đầu được tham gia thực hiện một chương trình lớn nên kinh nghiệm chưa có nhiều.

Về nguyên nhân chủ quan, ông Hầu A Lềnh cho rằng việc ban hành văn bản ở các bộ ngành, địa phương mặc dù có sự chỉ đạo phối hợp nhưng còn những nội dung chưa kịp thời. Công tác chỉ đạo phân bổ vốn chưa thực sự quyết liệt. Đồng thời, việc phối hợp để rà soát, phát hiện những bất cập có lúc chưa kịp, nên quá trình sửa đổi bổ sung văn bản hướng dẫn còn chậm.

Về giải pháp, Ủy ban Dân tộc tham mưu cho Chính phủ thực hiện một số giải pháp bao gồm: Tăng cường công tác chỉ đạo, kịp thời cập nhật khó khăn để đề xuất xử lý, tăng cường công tác triển khai giám sát, chỉ đạo của ban bộ ngành Trung ương, phát huy vai trò của người đứng đầu địa phương...

Cần tăng lương ngay cho những người thu nhập thấp từ 1/1/2023

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) trong bài phát biểu của mình đã thẳng thắn đề nghị Chính phủ cần tập trung trả dứt điểm một số “món nợ” tồn đọng từ nhiệm kỳ trước, bao gồm chuyển đổi cơ cấu kinh tế và mô hình tăng trưởng; giải quyết các dự án đầu tư thua lỗ, các ngân hàng yếu kém và các khoản nợ xấu; xây dựng và hoàn thiện thể chế.

Ông Nghĩa cũng đưa ra một số kiến nghị cụ thể với Quốc hội và Chính phủ, trong đó cần có ngay giải pháp tháo gỡ để ngành y tế khôi phục được năng lực và điều kiện hoạt động như trước dịch Covid-19. Trong đó, những giải pháp cần đồng bộ, từ các quy định về đấu thầu thuốc và trang thiết bị y tế, đến việc tăng thu nhập, chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ y tế công, cũng như các tồn tại, vướng mắc trong bảo hiểm y tế.

Vị đại biểu Quốc hội cũng đề nghị cần khẩn trương hoàn thành giải ngân theo Nghị quyết số 43/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế (trong 9 tháng qua mới được 20%). Bên cạnh đó, cần có ngay nghị quyết cải cách tiền lương và thu nhập của cán bộ, công viên chức theo nguyên tắc “lương, thu nhập phải đủ để người lao động tái sản xuất mở rộng sức lao động và chăm lo một phần cho gia đình”.

“Trước mắt, để nguồn lực không bị quá tải, những đối tượng thu nhập thấp nhất, không đủ cho mức sống tối thiểu, cần được tăng lương ngay lập tức kể từ 1/1/2023”, ông nhấn mạnh. Ông Nghĩa cũng đề nghị ưu tiên với hai ngành y tế, giáo dục và những người hưởng lương hưu hay trợ cấp thu nhập thấp. Các đối tượng thu nhập cao hơn thì tăng chậm và ít hơn, để chia sẻ khó khăn chung; tiến tới ban hành luật về lương tối thiểu.

Giải ngân chậm ảnh hưởng đến phục hồi kinh tế

Đề cập đến chủ trương phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Trung ương, đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) ghi nhận việc này được thực hiện quyết liệt, 12 dự án chậm tiến độ kém hiệu quả nhiều năm cũng đã được khảo sát thực tế, đề xuất phương án.

Phản ánh một số bất cập về tài chính ngân sách, nữ đại biểu cho biết vẫn còn một số lĩnh vực chưa đạt mục tiêu, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 46,7%, vốn đầu tư phát triển của ba chương trình mục tiêu quốc gia đạt 3,68%, các chính sách tài khóa tiền tệ thực hiện Nghị quyết 43 của Quốc hội mới đạt 20%.

"Các tỷ lệ này là rất chậm, ảnh hưởng tới mục tiêu phát triển, phục hồi kinh tế - xã hội năm 2022 và có thể ảnh hưởng đến mục tiêu của các nhiệm vụ 2021-2025", bà Lan nói.

Vị đại biểu lý giải nguyên nhân giải ngân chậm chủ yếu là do việc ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện còn chậm, còn vướng mắc, một số cơ chế chính sách phân cấp cho các địa phương khó cụ thể, phải trải qua quy trình mất rất nhiều thời gian. Bên cạnh đó, công tác phân bổ vốn, giao vốn còn chậm, hết tháng 9/2022, mới hoàn thành giao vốn cho các địa phương. Do đó, đại biểu tỉnh Quảng Ninh đề nghị Chính phủ có giải pháp khắc phục những hạn chế trên, đẩy nhanh tiến độ ban hành các văn bản hướng dẫn, thực hiện các chương trình mục tiêu, rút ngắn thời gian phân bổ vốn, giao vốn các chương trình.

Cần chế tài mạnh xử lý vi phạm trên mạng xã hội

Đại biểu Lê Thị Ngọc Linh (Bạc Liêu) phân tích những ảnh hưởng, hệ lụy từ sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, nhất là với người trẻ - một trong những nhóm đối tượng sử dụng mạng xã hội nhiều nhất.

Theo thống kê, các mạng xã hội lớn như Youtube, Facebook có tỷ lệ người trẻ sử dụng lần lượt đạt 92% và 91,7%. Thống kê sơ bộ cũng cho thấy trong hơn 30 triệu người dùng Internet tại Việt Nam, khoảng 87,5% đã và đang sử dụng mạng xã hội; độ tuổi sử dụng 15-34 tuổi chiếm khoảng 41%; thời lượng sử dụng trung bình khoảng 5 giờ/ngày.

Đại biểu Linh nhấn mạnh các tổ chức chính trị - xã hội cần phối hợp với nhà trường, gia đình trong công tác giáo dục định hướng để biết cách khai thác thông tin tích cực trên các trang mạng xã hội; giáo dục cách ứng xử văn minh trên mạng và kiểm soát hành vi, không gây ảnh hưởng đến tổ chức, cá nhân.

Bên cạnh đó, cơ quan chức năng liên quan cũng cần nâng cao hiệu quả phối hợp, quản lý đối với mạng xã hội, Luật An toàn thông tin mạng và Luật An ninh mạng.

Theo nữ đại biểu tỉnh Bạc Liêu, cần tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách đối với mạng xã hội sao cho kẻ xấu không có cơ hội thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật trên các trang mạng xã hội, từ đó giúp cho giới trẻ sử dụng mạng xã hội theo hướng tích cực, an toàn, hướng đến các giá trị của chân thiện mỹ, hình thành thói quen sống tích cực, lành mạnh, có hành động đẹp.

"Các cơ quan có trách nhiệm cần có những chế tài xử lý mạnh hơn đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật trên các trang mạng xã hội", bà Linh nêu quan điểm.

"Làm đúng quy định thì không có gì phải ngại"

Nhắc lại quan điểm “thà đứng trước hội đồng kỷ luật còn hơn đứng trước hội đồng xét xử”, đại biểu Tạ Thị Yên (Điện Biên) cho biết không đồng ý với quan điểm này. Theo bà Yên, nếu cấp cơ sở sợ trách nhiệm, đùn đẩy thì khó có thể thúc đẩy xã hội có thể phát triển.

“Nếu làm đúng quy định của pháp luật, trong sáng, vì nước vì dân thì có gì phải ngại, vì đứng đằng sau chúng ta vẫn còn có một tập thể lãnh đạo, có cơ chế bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”, theo Phó trưởng ban Công tác đại biểu.

Đại biểu mong muốn Chính phủ siết chặt hơn nữa kỷ luật hành chính, kỷ cương công vụ, đánh giá cán bộ theo kết quả cụ thể. Nếu cán bộ không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, cần xem xét lại việc bố trí cán bộ, thuyên chuyển công việc khác phù hợp hơn với sở trường.

Ngoài ra, bà Yên đề cập đến một số vụ việc như phát hành trái phiếu doanh nghiệp, những sai phạm trong lĩnh vực bất động sản, ngân hàng, tuy đã được phát hiện, ngăn chặn, đã để lại những hậu quả đối với nền kinh tế; gây ra sự lo lắng, bất an của người dân và doanh nghiệp về vấn đề an toàn tiền gửi, lãi suất vốn vay cho sản xuất tiêu dùng…

Theo đại biểu, nếu không có những quyết sách quyết liệt, kịp thời, phục hồi niềm tin của thị trường thì hệ lụy yếu kém này có thể còn ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế, nhất là trong tình hình kinh tế thế giới và khu vực còn rất bất ổn, nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu hiện hữu. Đề cập thêm đến vấn đề thiếu xăng dầu, bà Yên cho rằng "thiếu thật hay giả cũng phải nghiên cứu để đánh giá". Theo bà, cách can thiệp tốt nhất của Nhà nước với thị trường xăng dầu là chính sách tài khóa thông qua thuế, phí và làm tốt công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan.

Thiếu trầm trọng nhà ở cho công nhân

Bên cạnh những kết quả liên quan đến kinh tế - xã hội, đại biểu Trần Văn Tuấn từ đoàn Bắc Giang cho rằng sự bùng phát của Covid-19 đã lộ ra vấn đề nhà ở cho công nhân còn thiếu trầm trọng, nguồn cung chưa thể đáp ứng cả số lượng lẫn chất lượng.

Từ thực tiễn địa phương, đại biểu Trần Văn Tuấn kiến nghị cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách đặc thù về nhà ở cho công nhân. “Quy định hiện hành chưa có chế định riêng về nhà ở phù hợp với đối tượng quan trọng này hoặc chỉ là rải rác trong một số văn bản liên quan, còn bất cập”, vị này nhận định.

Đại biểu tỉnh Bắc Giang đề nghị tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ gia đình, cá nhân đầu tư nhà ở cho công nhân thuê. Hiện tỉnh đang có 5.100 công trình nhà ở do cá nhân, gia đình xây dựng đủ tiêu chuẩn đáp ứng cho 66.000 công nhân. “Đến 2025, nếu số dự án xây dựng nhà ở đáp ứng một nửa số công nhân có nhu cầu thì Bắc giang vẫn cần khuyến khích các hộ gia đình, cá nhân đầu tư để đáp ứng 180.000 lao động”, ông cho biết.

Ngoài ra, ông Tuấn đề nghị triển khai cơ chế cho các hộ gia đình, cá nhân được vay vốn ưu đãi từ ngân hàng chính sách xã hội để xây dựng nhà ở. Các cơ chế này còn giúp các hộ gia đình, cá nhân, trường hợp bị thu hồi đất sản xuất nông nghiệp để phát triển công nghiệp đô thị có điều kiện chuyển đổi ngành nghề, sinh kế.

Ngành y đang phải chịu áp lực dư luận xã hội lớn

Tiến sĩ Y học Trần Khánh Thu (Thái Bình) dành phần lớn thời gian phát biểu để nói về những vấn đề của ngành y tế, đặc biệt là tình trạng nhân lực ngành y tế nghỉ việc và tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế.

"Tình trạng nhân viên y tế nghỉ việc và làn sóng chuyển việc từ khu vực công sang tư khiến kế hoạch chỉ tiêu phấn đấu năm 2023 đạt 12 bác sĩ/1.000 dân là thách thức rất lớn khi phải tăng thêm khoảng 20.000 bác sĩ", theo bà Thu.

Chỉ ra nhiều nguyên nhân của việc này, bà Thu cho rằng không chỉ do áp lực công việc mà còn do áp lực dư luận xã hội lên toàn ngành sau nhiều vụ sai phạm. Việc này ảnh hưởng lớn đến tâm lý của những người trong ngành.

Trong khi đó, chế độ lương và phụ cấp đối trong cơ sở công lập cũng được bà Thu đánh giá là thấp, nhất là tại cơ sở y tế dự phòng và y tế cơ sở. “Một bác sĩ sau khi học 6 năm và 18 tháng thực hành để được cấp chứng chỉ hành nghề, nếu tuyển dụng vào cơ sở y tế công lập ngay sẽ có mức lương là 3,486 triệu đồng cùng phụ cấp ưu đãi nghề là 40%. Sau khi trừ các khoản, một bác sĩ hưởng mức lương chưa tới 4 triệu đồng và điều dưỡng chưa tới 3 triệu đồng”, bà Thu nêu thực tế để chứng minh.

Về tình trạng thiếu thuốc, hóa chất, trang thiết bị vật tư y tế, bà Thu đánh giá nguyên nhân do “tâm lý sợ sai” là hoàn toàn không đúng. Dẫn chứng tại Thái Bình, nữ đại biểu Quốc hội thông tin trong 9 tháng đầu năm 2022, các gói đấu thầu cấp địa phương chỉ đạt 60-70% danh mục trúng thầu, thậm chí có gói thầu không trúng đến 91,4%. Bà đề nghị trong lúc chưa sửa văn bản pháp luật, Chính phủ cần trình Quốc hội các giải pháp cấp bách đưa vào Nghị quyết kỳ họp này để kịp thời tháo gỡ vướng mắc. Đồng thời, bà Trần Khánh Thu cũng đề nghị Quốc hội xem xét gia hạn thời gian hiệu lực giấy đăng ký lưu hành thuốc theo quy định tại Nghị quyết 30.

Tổng thu ngân sách vượt dự toán cao

Phát biểu góp ý tại hội trường, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) ghi nhận Chính phủ đã có nhiều giải pháp tích cực để phục hồi sản xuất kinh doanh.

Ông đánh giá cao những kết quả như dịch bệnh cơ bản  được kiểm soát, nền kinh tế bắt đầu hồi phục. khởi sắc, hầu hết lĩnh vực đã dần được ổn định và hoạt động có hiệu quả, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát. Theo ông Hòa, tổng thu ngân sách vượt dự toán rất cao, tăng hơn 14% so với dự toán. Đáng chú ý là doanh nghiệp đăng ký thành lập mới là 163.000 doanh nghiệp. 

Song ông cũng chỉ ra bất cập khi cơ cấu ngân sách Nhà nước chưa vững chắc, nguồn thu từ đất, từ thuế thu nhập cá nhân, vẫn còn rất lớn. Thu từ khu vực sản xuất kinh doanh chỉ bằng 1/3 tổng nguồn thu, trong đó có thu từ dầu hỏa. Mặc dù các doanh nghiệp đã phục hồi sản xuất kinh doanh, có địa phương thu rất cao, có địa phương lại thu thấp.

Từ thực tế đó, vị đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm nhiều hơn trong việc dự toán thu từ sử dụng đất, thu từ các nguồn thu và  cần có sự cân đối thực tế để có sự phấn đấu, tránh những trường hợp dự toán thấp để vượt thu, hưởng tỷ lệ cho địa phương.

Kiến nghị nâng cấp nhiều tuyến giao thông miền núi

Đề cập đến 3 chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu Lý Thị Lan (Hà Giang) cho biết do công tác triển khai giao vốn 3 chương trình triển khai rất muộn, làm ảnh hưởng tới công tác giải ngân, không chỉ riêng Hà Giang mà xảy ra ở hầu hết địa phương.

Trong điều kiện khó khăn và nhu cầu lớn về đầu tư phát triển, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ cho phép thực hiện chương trình vốn của 3 chương trình mục tiêu quốc gia sang năm 2023, đồng thời không vì việc kéo dài này mà giảm đi số vốn chương trình mục tiêu 2023 cho các địa phương.

Ngoài ra, nữ đại biểu đề nghị quan tâm, đẩy nhanh việc thực hiện các tuyến đường quốc lộ, các quốc lộ và tuyến cao tốc đã được xác định ưu tiên đầu tư giai đoạn 2021-2030. Bà Lan lấy ví dụ Hà Giang có các tuyến quốc lộ 4, 4C, 279, 34... được đầu tư xây dựng đã lâu, nhiều đoạn đường bị sạt lở gây ách tắc giao thông mùa mưa lũ, thường xảy ra tai nạn giao thông nghiêm trọng.

"Đề nghị GTVT sửa chữa quan tâm, nâng cấp các tuyến đường miền núi phía Bắc để phát triển hệ thống giao thông chất lượng bền vững, kết nối vùng, chất lượng đồng bộ…", bà Lan nêu kiến nghị. 

Chính phủ phải bằng mọi giá giải quyết việc thiếu thuốc

Mở đầu phiên thảo luận sáng 28/10, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nhấn mạnh nhiều thành quả của Việt Nam trong chống dịch.

Dù vậy, ông chia sẻ lo ngại về nhiều vấn đề phát sinh trong thời gian gần đây. Trước hết là sự chao đảo trong ngành y khi hàng nghìn cán bộ y tế ồ ạt ra khỏi khu vực công; thuốc men, sinh phẩm bị thiếu; việc mua sắm trang bị y tế trong bệnh viện bị đứt gãy, đình đốn; vấn đề tự chủ bệnh viện có nguy cơ bị đổ vỡ.

“Dù bất cứ lý do nào mà không có thuốc điều trị cho bệnh nhân là có lỗi nặng với nhân dân”, ông Trí nói và đề nghị Chính phủ bằng mọi giá phải giải quyết để chấm dứt tình trạng này.

Về tự chủ bệnh viện, ông kiến nghị "phải cho bệnh viện tự chủ thực sự", đặc biệt là về tài chính và nhân sự.

Từ thực trạng nhiều công chức và lãnh đạo bị kỷ luật, ông Trí đề nghị cần chú ý việc tự rèn luyện, đào tạo cán bộ, đồng thời nâng cao chất lượng và tính thực chất việc giám sát từ nhân dân. Ngoài ra, khi xem xét xử lý kỷ luật cán bộ cần xem xét có lý, có tình đặc biệt là những vấn đề mới, khó, chưa có tiền lệ như việc chống dịch Covid-19 vừa qua.

3 bộ trưởng đăng đàn trong ngày thảo luận đầu tiên

Kết thúc ngày đầu tiên thảo luận về nội dung này, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết đã có 42 đại biểu phát biểu, 7 đại biểu tranh luận và 3 bộ trưởng tham gia giải trình, gồm: Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan và Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà.

Trong đó, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã nói rõ hơn thực trạng thiếu giáo viên. Ông cho biết nguyên nhân do từ nhiều năm trước, số lượng giáo viên đã không đủ, lại thêm lượng bỏ việc, giảm biên chế và nhiều năm không tuyển...

Theo ông Sơn, từ nay đến năm 2026, ngành giáo dục sẽ tuyển 65.000 chỉ tiêu, riêng trong năm 2022 tuyển 27.850 chỉ tiêu. Ngoài chỉ tiêu mới, các tỉnh còn tồn đọng 10.000 chỉ tiêu chưa tuyển được.

Nói rõ về tình trạng nhân lực dịch chuyển của ngành y, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết đây là thực trạng chung của nhiều nước.

Liên quan vấn đề thiếu thuốc và vật tư y tế, Bộ trưởng Y tế phân tích có 2 yếu tố quan trọng là việc đăng ký lưu hành kịp thời các sản phẩm thuốc, trang thiết bị y tế và việc mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế của các cơ sở y tế. Với việc đăng ký sản phẩm thuốc và trang thiết bị y tế vừa qua, Bộ Y tế đã công bố danh mục trên 10.000 thuốc hết hiệu lực đăng ký lưu hành trong năm 2022 tiếp tục được cấp giấy lưu hành đến 31/12.

Dù nguồn cung ứng đảm bảo, Bộ trưởng thừa nhận triển khai thực tiễn vướng mắc liên quan đấu thầu khiến trong một số thời điểm, một số cơ sở y tế thiếu thuốc cục bộ.

Thông tin về thực trạng cán bộ công chức, viên chức nghỉ việc, thôi việc, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà dẫn số liệu tổng hợp của 63 địa phương và các bộ, ngành cho thấy từ 1/1/2020 đến 30/6/2022, số công chức, viên chức nghỉ việc, thôi việc là 39.552 người, bằng 1,94% tổng biên chế công chức, viên chức. Trong đó, số công chức là 4.029 người, chiếm 10% tổng số công chức, viên chức thôi việc; số viên chức là 35.532 người, chiếm 90%.

Theo Bộ trưởng Nội vụ, số công chức, viên chức thôi việc tập trung nhiều nhất ở TP.HCM (hơn 6.700 người) , Đồng Nai và Hà Nội mỗi nơi hơn 2.000 người; các tỉnh Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Cần Thơ trong khoảng 800-900 người. Tính theo lĩnh vực thì ngành giáo dục có 16.424 người người nghỉ việc (41,53%), y tế là 12.198 người (30,84%).

Theo Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, trong phiên thảo luận ngày 28/10, Bộ trưởng các Bộ: Lao động, Thương binh và Xã hội; Công Thương; Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường cùng Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc... sẽ tham gia giải trình, làm rõ những vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.