Đại biểu kiến nghị sớm phục hồi thị trường chứng khoán và trái phiếu

Gần 40.000 công chức, viên chức nghỉ việc

Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh) cho rằng trước thực trạng vừa qua đã có gần 40.000 công chức, viên chức nghỉ việc, bỏ việc dịch chuyển từ khu vực công sang khu vực tư.

Đây là điều rất bình thường theo quy luật kinh tế thị trường và quy luật giá trị. Nhưng đây lại là một điều bất thường khi nó xảy ra trong một thời gian ngắn, tập trung vào khoảng thời gian tháng 6/2021 đến tháng 6/2022.

"Chính sự bất thường này đã làm cho chúng ta vừa mừng vừa lo, mừng khi khu vực tư tăng trưởng tốt sẽ thúc đẩy đất nước phát triển nhanh hơn nhưng rất lo vì đây là hồi chuông cảnh báo về chủ trương chính sách đầu tư cho con người ở khu vực công, nhất là ngành y", đại biểu nói và cho rằng điều này sẽ phát sinh nhiều hệ lụy cho đất nước trong tương lai.

Theo đó, đại biểu kiến nghị, đề xuất Quốc hội, Chính phủ trước mắt cần thực hiện tăng lương cơ sở cho công chức, viên chức từ ngày 1/1/2023 thay vì ngày 1/7/2023. Về lâu dài, ông đề xuất Quốc hội ban hành nghị quyết chuyên đề về xây dựng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức chuyên nghiệp, liêm chính.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa - Vũng Tàu) ghi nhận những khó khăn của ngành Y tế, đồng thời bà kiến nghị Quốc hội đưa vấn đề thiếu thuốc, vật tư y tế vào nghị quyết chung của kỳ họp.

Ngoài ra, để tháo gỡ Thẻ vàng của Ủy ban châu Âu, bà Yến kiến nghị hoàn thành giám sát dữ liệu hành trình tàu cá với các tỉnh có biển. Tăng cường lực lượng giám sát khai thác biển, chế tài xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác. Quan tâm kinh tế số và nguồn nhân lực, hạ tầng số.

Rút gọn một số chính sách để giảm áp lực lạm phát

Đại biểu Hoàng Đức Chính (Hòa Bình) cho biết từ thực tiễn và ý kiến kiến nghị của các cử tri, Chính phủ cần tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, lao động, việc làm, miễn giảm thuế để giảm bớt khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.

Đồng thời, ông Chính kiến nghị các cơ quan quản lý nghiên cứu rút gọn một số chính sách không có khả năng thực hiện để giảm áp lực lạm phát. Đặc biệt trong việc bố trí vốn kế hoạch đầu tư công năm 2023, đại biểu Quốc hội đoàn Hòa Bình đề nghị rà soát, xác định lại mức vốn kế hoạch, chỉ xem xét bố trí vốn cho các dự án có đầy đủ thủ tục đầu tư và khả năng giải ngân theo quy định của Luật Đầu tư công.

 Đối với các dự án cấp bách, cấp thiết thuộc danh mục bố trí vốn nhưng chưa triển khai thực hiện, chưa đầy đủ thủ tục đầu tư, ông Chính đề nghị xem xét bố trí vốn trong kế hoạch đầu tư công năm 2024-2025. Ngoài ra, ông cũng đề nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân nguồn vốn này so với quy định tại Nghị quyết số 43 để phù hợp với điều kiện thực tế.

Bất công với người hoạt động không chuyên trách cấp xã

Đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) cho rằng hiện nay nguồn lực và chế độ chính sách cho UBND cấp xã không tương xứng với trách nhiệm, nhất là đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Cụ thể, họ không được tăng lương, không công tác phí, phụ cấp, bảo hiểm xã hội...

"Bất công này đã tồn tại từ lâu và đã được cử tri kiến nghị. Chính phủ cũng đã trả lời nhưng chưa thỏa đáng. Tâm lý bất mãn và thiếu nhiệt huyết trong công việc của người hoạt động không chuyên trách cấp xã ngày càng phổ biến", đại biểu phán ánh.

Đại biểu dẫn chứng hiện nay tình hình Biển Đông ngày càng phức tạp, áp lực tháo gỡ thẻ vàng của EC càng lớn, phụ cấp cho 15 ngày đi biển của một thuyền viên chỉ gần 3 triệu đồng, mỗi năm chỉ được 3 chuyến biển nhưng hiện nay không được áp dụng. Đến nay đã có 23% thuyền viên nghỉ việc.

Hay để vào được ngành y, sinh viên phải đạt số điểm rất cao, trải qua 6 năm với học phí không nhỏ và sau khi ra trường phải mất tối thiểu 18 tháng tập sự. Đi làm với mức thu nhập 4-5 triệu đồng không đủ sinh hoạt, gặp nhiều rủi ro trong công việc...

Từ thực tiễn trên, đại biểu đề nghị Chính phủ cần có lộ trình để chuyển đổi người hoạt động không chuyên trách cấp xã sang công chức theo đúng vị trí việc làm và tương ứng với khối lượng công việc được giao ngày càng nhiều ở cơ sở để bảo đảm chế độ, chính sách đầy đủ, công bằng, giải tỏa tâm lý bất mãn trong nhóm đối tượng này trước khi quá muộn.

"Trong khi chờ Chính phủ có đủ điều kiện thực hiện chế độ, chính sách cho người hoạt động không chuyên trách cấp xã, đại biểu đề nghị Chính phủ định kỳ mỗi 3 năm nâng mức phụ cấp cho nhóm đối tượng này theo một tỷ lệ nhất định, phù hợp với điều kiện đảm bảo ngân sách quốc gia...", đại biểu nói.

Nhiều doanh nghiệp đang thực sự khát vốn

Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (Cần Thơ) đề cập 2 vấn đề.

Thứ nhất, tại Nghị quyết 06 ngày 24/1/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam có để cập việc bắt buộc đưa chí tiêu phát triển nhà ở xã hội vào chỉ tiêu 5 năm, hàng năm của từng tỉnh và cả nước. Từ đó, ông đề nghị đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2023 và cả nhiệm kỳ 2021-2025.

Thứ hai, ông Hùng mức tăng trưởng tín dụng năm 2022 theo thông báo của Ngân hàng Nhà nước là 14%. Đây được đánh giá mức cao so với các nước trung khu vực là 8-10%. Trong bối cảnh chúng ta giữ được chỉ số lạm phát dự báo ở khoảng 3,67-3,87% (thấp hơn mức 4% đề ra). Vì vậy các nhà đầu tư kỳ vọng nguồn vốn trên thị thường sẽ dồi dào và dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, vị đại biểu cho rằng thực tế doanh nghiệp đang thực sự khát vốn, nhiều dự án bị đình trệ do không thể tiếp cận nguồn vốn từ các ngân hàng trong bối cảnh thị trường chứng khoán, trái phiếu gặp rất nhiều khó khăn sau sự cố FLC và Tân Hoàng Minh.

Để giải bài toán thiếu vốn cho nền kinh tế, không làm gãy đà tăng trưởng từ đầu năm, ông Hùng đề xuất 5 giải pháp. Một là, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng nhằm kiểm soát lạm phát. Hai là, có cơ chế điều chỉnh dòng vốn vào các ngành sản xuất hiệu quả, ổn định, bền vững, tránh việc cung tiền vào các lĩnh vực có rủi ro cao. Ba là, các tổ chức tín dụng cần có sự chia sẻ với nền kinh tế, chấp nhận thu hẹp biên lãi ròng bằng các nâng cao năng lực quản trị, cắt giảm chi phí, ổn định lãi suất cho vay. Bốn là, triển khai hiệu quả Nghị quyết 43. Năm là sớm phục hồi trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán.

Đại biểu lo ngại giá hàng hóa tăng khi lương cơ sở tăng

Về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, đại biểu Chu Thị Hồng Thái (Lạng Sơn) đề nghị Chính phủ quan tâm, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của địa phương các thủ tục giải ngân vốn đầu tư công, triển khai chương trình phục hồi phát triển kinh tế xã hội.

"Nhất là vướng mắc liên quan đến thẩm quyền Chính phủ, các bộ ngành trung ương để phát triển kinh tế xã hội ở địa phương, đặc biệt là trong các dự án cao tốc, nâng cấp đường quốc lộ", đại biểu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Chính phủ có biện pháp kiểm soát lạm phát, giá xăng dầu, vật tư nông nghiệp và giá các loại hàng hóa dịch vụ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống nhân dân.

Đồng thời, tăng cường đảm bảo tự chủ nguyên vật liệu trong nước nhằm giảm lạm phát. "Đặc biệt, khi Chính phủ tăng lương cơ sở là lý do để các mặt hàng khác tăng theo khiến chính sách tăng lương này không đạt mục tiêu đề ra", đại biểu nói.

Thảo luận tại nghị trường, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) cho biết theo báo cáo từ khóa XIV đến nay còn 614 kiến nghị của cử tri chưa có kết quả giải quyết, các văn bản pháp luật chưa rõ ràng, chậm tháo gỡ.Đại biểu cho rằng Chính phủ, các bộ, ngành cần sớm rà soát, tháo gỡ, khơi thông sự tắc nghẽn, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương làm tốt công tác quản lý nhà nước, thu hút đầu tư cho sự phát triển. Đồng thời, các cơ quan của Quốc hội cần tăng cường hơn nữa công tác giám sát việc ban hành các văn bản dưới luật, kịp thời có ý kiến nếu có việc ban hành văn bản không đúng với tinh thần của luật.

"Với các địa phương có nguồn thu ngân sách còn khó khăn, trung ương phải điều tiết khả năng nguồn lực để kêu gọi thu hút đầu tư", đại biểu Hương cho biết.

Tăng lãi suất điều hành cần giám sát lãi suất đầu ra

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thành Trung (Yên Bái) nêu 4 kiến nghị liên quan lĩnh vực tài chính ngân hàng.

Thứ nhất, việc tăng lãi suất cơ bản là cần thiết, nhưng Chính phủ cần giám sát lãi suất đầu ra để không hạn chế việc các thành phần kinh tế tiếp cận vốn.

Đại biểu Quốc hội cho biết theo phản ánh của doanh nghiệp hiện nay, nhiều doanh nghiệp khó tiếp cận vốn vay do ngân hàng thương mại hết "room tín" dụng, ngân hàng thiếu vốn cho vay chưa thu hồi được nợ đến hạn hoặc khó huy động tiền gửi. Những khó khăn này ảnh hưởng đến việc tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp.

Thứ hai, cần có kịch bản chủ động trong việc điều hành lãi suất, để khơi thông nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh và kiểm soát lạm phát. Ba là, thực hiện hiệu quả hơn chính sách hỗ trợ lãi suất 2%. Bốn là trong khi thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt, Chính phủ cần quyết liệt trong việc giải ngân vốn đầu tư công, nhất là với các dự án cơ sở hạ tầng.

Theo ông Trung, để đảm bảo ổn định thị trường tài chính, thị trường vốn, góp phần phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh, Chính phủ cần quan tâm đến việc tăng lãi suất cơ bản và điều chỉnh biên độ tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước là cần thiết.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước cần có các kịch bản chủ động trong điều hành lãi suất tỷ giá cùng với các biện pháp hữu hiệu để vừa đảm bảo huy động, khơi thông các nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh vừa kiểm soát lạm phát. Khẩn trương rà soát và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập thời gian qua để phát triển lành mạnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Quốc hội đoàn Hải Dương - Nguyễn Thị Việt Nga - cho biết trong 15 chỉ tiêu kế hoạch chủ yếu ước thực hiện năm 2022 đươc nêu tại phụ lục báo cáo của Chính phủ, chỉ tiêu thứ 5 về tốc độ tăng năng suất lao động xã hội là chỉ tiêu duy nhất ước không đạt trong năm, thậm chí thấp hơn tốc độ tăng năng suất lao động xã hội năm 2021 (năm 2021 đạt 4,71% trong khi GDP tăng chỉ có 2,8%). Và con số chênh giữa mục tiêu đề ra và ước thực hiện là khá lớn, khi mục tiêu đề ra là 5,5% nhưng ước thực hiện chỉ ở mức từ 3,8 – 4,3%.

Theo bà Nga tốc độ tăng năng suất lao động là chỉ tiêu quan trọng. Nhìn vào tốc độ tăng năng suất lao động có thể đánh giá được hiệu suất làm việc của lao động và là yếu tố cơ bản, thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế.

Trong Báo cáo của Chính phủ, tăng trưởng năng suất lao động năm 2022 không đạt trong khi các chỉ tiêu khác để đảm bảo cho tăng trưởng năng suất lao động đều đạt và vượt. Điều này chứng tỏ chất lượng lao động, chất lượng nguồn nhân lực của chúng ta còn thấp, ý thức lao động chưa cao, tiềm năng lao động chưa được khai thác tốt.

Điều đáng suy nghĩ là trong các chiến lược phát triển kinh tế xã hội hàng năm, 5 năm, 10 năm đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường ứng dụng chuyển đổi số và tiến bộ khoa học kỹ thuật để cải thiện năng suất lao động nhưng chỉ số tăng năng suất lao động của chúng ta ngày càng tỷ lệ nghịch với những nỗ lực đó.

Giai đoạn 2016-2021, năng suất lao động tăng bình quân 5,8%/năm; năm 2021 do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, GDP chỉ tăng 2,8% năng suất lao động tăng 4,71%. Sang 2022, GDP ước tăng 8% thì năng suất lao động chỉ ước tăng từ 3,8 đến 4,3%.

Theo nữ đại biểu Quốc hội, hiện nay, năng suất lao động của Việt Nam vẫn ở mức thấp so với các nước ASEAN. Bởi vậy, trong năm 2023 và các năm tiếp theo, nếu không quyết tâm và nỗ lực để nâng cao hơn nữa năng suất lao động thì không thể thu hẹp khoảng cách với các quốc gia và điều này ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế xã hội, nhất là khi Việt Nam phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số, già hóa lao động trong vòng 20 năm tới.

Mở đầu phiên thảo luận chiều, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết trong chiều 28/10, Quốc hội sẽ tiếp tục thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách Nhà nước, kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách Nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2023.

Đồng thời, các đại biểu Quốc hội, các tư lệnh ngành, Chính phủ sẽ thảo luận về việc tổng kết thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.